Wanneer je verdacht wordt van een strafbaar feit, kun je gebruik maken van iets wat jouw zwijgrecht heet. Dit houdt in dat je weigert een verklaring af te leggen, of bepaalde vragen niet beantwoord, tot het bewijs kan bijdragen. Wat zijn de voor- en nadelen van het zwijgrecht? En wanneer kun je hier het beste gebruik van maken? Wij leggen het jou graag uit.
Wat is het zwijgrecht?
In Nederland mogen we niet gedwongen worden om bewijs aan te leveren voor onze eigen schuld, ook wel bekend als zelfincriminatie. Een verdachte is daarom niet tot antwoorden verplicht. Gedurende het gehele strafproces mag een verdachte zich beroepen op zijn zwijgrecht. Dit betekent dus dat je tijdens een eerste overhoring als verdachte al gebruik mag maken van jouw zwijgrecht. Een verdachte moet altijd op zijn zwijgrecht gewezen worden door de overhorende partij.
Zwijgen of verklaren?
Bij sommige zaken kan er wel eens twijfel ontstaan. Zou het verstandiger zijn om te verklaren of om te zwijgen? Vaak gebruiken advocaten het zwijgrecht om een verdachte in bescherming tegen zichzelf te nemen. Een verdachte zou misschien wel ’te veel’ kunnen zeggen waardoor zij ongewild bewijs aandragen voor hun schuld in plaats van voor hun onschuld. Ook zou een eventuele verklaring verkeerd uitgelegd kunnen worden. Maar het zwijgrecht wordt ook aanbevolen door advocaten wanneer er twijfel is over het ten laste gestelde feit. Als het lastig is om de zaak bewijstechnisch rond te krijgen, dan kan het zwijgrecht een onderdeel zijn van de strategie van de verdediging. Er is dus geen eenduidig antwoord te geven. Het is volledig afhankelijk van de situatie.
Voordelen zwijgrecht
Gebruik maken van het zwijgrecht heeft zowel voordelen als nadelen. Veel mensen zien het zwijgrecht als een negatief iets, dus we willen graag beginnen door de voordelen te benoemen. Zwijgen betekent namelijk niet altijd dat je schuldig bent. Een van de grootste voordelen van het zwijgrecht is dat je geen bewijs tegen jezelf creëert. Wanneer er onvoldoende wettig bewijs is, kan dit in sommige gevallen dus gunstig zijn voor de verdachte.
Wanneer je gebruik maakt van het zwijgrecht, betekent dit niet dat je de gehele procedure hoeft te zwijgen. Een bijkomend voordeel hiervan is dan ook dat je later alsnog kunt verklaren. Zo kun je eerst de verklaringen van anderen aanhoren. Als jouw verklaring overeen zou komen met de andere verklaringen, dan vergroot dit jouw geloofwaardigheid.
Nadelen zwijgrecht
Ieder voordeel heeft ook zijn nadeel, en dat is bij het zwijgrecht niet anders. Wanneer je in voorarrest wordt gehouden, en gebruik maakt van jouw zwijgrecht, kan het zo zijn dat de politie jou langer in voorarrest houdt. Dit komt omdat er door het zwijgrecht een onderzoeksgrond blijft bestaan. Het gebruik van het zwijgrecht betekent ook dat je geen schadevergoeding toegekend krijgt wanneer er een sepot wordt toegekend of vrijspraak. Er wordt hierbij beredeneerd dat de verdachte het verlengen van het voorarrest zelf veroorzaakt heeft.
Zwijgrecht heeft geen nut
In sommige gevallen is het beter om te verklaren. Dit is het geval wanneer de feiten en omstandigheden zodanig wijzen op betrokkenheid van de verdachte dat er om een verklaring geschreeuwd wordt. Wanneer jij als verdachte het gehele proces hebt gezwegen en later alsnog een verklaring wilt afleggen, dan zal het hof hier geen waarde meer aan toekennen. Je moet dus goed nadenken of je gelijk wilt verklaren wanneer de bewijzen hard zijn, of dat je alsnog het zwijgrecht wilt gebruiken.
Heb je het gehele proces gezwegen, en wordt er een straf opgelegd? Dan zal de rechter kijken naar de ernst van het feit en de persoon van de verdachte. Het kan best zijn dat je een hogere straf opgelegd krijgt wanneer je gebruik hebt gemaakt van het zwijgrecht. Let wel, een rechter mag jou nooit dwingen tot praten wanneer jij dit niet wilt. Het blijft nog altijd een grondrecht.
Geheimhoudingsplicht
Een verdachte heeft altijd het recht om een advocaat te spreken. Dit noemen we het consultatierecht. Of je nu gebruik maakt van een gekozen advocaat of een piketadvocaat, alle advocaten hebben een geheimhoudingsplicht. Dit betekent dat je jouw verhaal naar waarheid mag vertellen aan de advocaat, ook als je hierbij feiten worden genoemd die jou strafbaar maken. Het is zijn werk om jou te helpen, en dit kan hij alleen doen als hij alle informatie heeft. Een advocaat voorstellingen geven die gewoonweg fout zijn werkt meestal niet in jouw voordeel. Daarnaast heeft een advocaat het volledige verhaal nodig om het juiste advies te kunnen geven wat betreft het zwijgrecht. Lang verhaal kort: vertrouw jouw advocaat volledig. Dit is de enige manier om een goede verdedigingsstrategie af te spreken. Een verklaring kan naderhand niet aangepast worden. Mocht je er dus voor kiezen om wel te verklaren, dan moet het wel in één keer perfect zijn. Jouw advocaat kan jou helpen om deze verklaring zo goed mogelijk in te vullen zodat er geen twijfel meer bestaat.
Juridische hulp
Het zwijgrecht is een complex iets, en het is niet altijd handig om je hierop te beroepen. Tevens is het ook niet onbelangrijk om te weten wat de gevolgen van het beroepen op het zwijgrecht zijn. Een advocaat kan jou hierin bijstaan en advies geven. Samen kunnen jullie een verdedigingsstrategie afspreken die jouw zaak kan helpen. Wij hebben een team met gespecialiseerde advocaten die jou in elke zaak kunnen bijstaan. Ons team werkt landelijk waardoor wij zowel in Groningen als in Zeeland kunnen helpen. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie. Samen zullen wij uw situatie bespreken en de meest geschikte advocaat op jouw zaak zetten.
Deel deze artikel