Ik ben gefilmd wat zijn mijn rechten?

Ik ben gefilmd wat zijn mijn rechten?: Soms gebeurt er iets waarbij je even stil moet staan om jezelf af te vragen of het überhaupt wel legaal is. Dingen zoals geld verdienen op straat, of mensen filmen om het vervolgens op YouTube te knallen. Maar ja, als je niet zeker weet dat je in je recht staat, dan ga je er meestal ook niets van zeggen. Wij willen je graag meer informatie geven over jouw rechten wanneer je gefilmd bent.

Tips wanneer iemand je ongewenst filmt:

1. Spreek de cameraman erop aan en vraag naar de reden
2. Vraag om zich te legitimeren mochten hij/zij namens een derde partij filmen
3. Vraag om contact gegevens
4. Mochten ze niet meewerken, breng dit onder de aandacht bij omstanders
5. Je wilt geen escelatie van de situatie blijf altijd kalm
6. Neem een foto van de dader indien dit kan doen op een veilige manier

Dit is natuurlijk geen juridisch advies maar een korte lijst van wat je kan doen in een dergelijke situatie. Belangrijkste is en blijft je veiligheid!.

Vaste camera’s filmen mij

Een aangebrachte vaste camera mag alleen op een openbare ruimte of weg gericht zijn wanneer er een waarschuwing gegeven wordt. Dus het is geen james bond praktijken dat ze je zomaar filmen en je geen rechten hebt. Dit kan bijvoorbeeld door middel van stickers die waarschuwen dat er gefilmd wordt. Er moet ook belang zijn bij het filmen, zoals bijvoorbeeld het perceel beschermen of dat de camera functioneert als deurbel. In besloten ruimtes mag echter niet zomaar gefilmd worden. Ook niet op het werk. Dit mag alleen wanneer er een zwaarwegend belang voor is. Denk hierbij aan een winkel die zijn voorraad en kassa wilt beschermen.

AVG

De AVG is in principe de privacywetgeving. Hierin wordt bepaald wat wel en niet mag als het om privacy gaat. Het gaat dan vooral om persoonsgegevens over een geïdentificeerd of identificeerbaar persoon. De gegevens moeten dus direct over iemand gaan, of naar een bepaald persoon te herleiden zijn. Dit is natuurlijk niet beperkt tot gefilmd worden wat betrecht je rechten.

Persoonsgegevens zijn niet alleen je naam, adres en geboortedatum, maar ook je politieke voorkeur, godsdienst, of informatie over je gezondheid. Het spreekt dus niet zo voor zich als je denkt. Maar telt deze wetgeving ook als je gefilmd bent? Het ligt een beetje aan de omstandigheden. Als je bijvoorbeeld gefilmd bent op de camera van de buurman, die op de openbare weg gericht staat, dan kan dat in sommige gevallen in strijd met de wet zijn. Maar als deze camera een gericht doel heeft, zoals zijn perceel beschermen, dan kan het weer zo zijn dat jouw buurman in zijn recht staat.

Mobiele camera’s

Wanneer het om mobiele camera’s gaat, zoals die van een telefoon, dan zijn de regels weer anders. Je hoeft geen waarschuwing te geven dat je aan het filmen bent wanneer de camera mobiel is. In dit geval hebben we te maken met vrijheid van informatiegaring, beter bekend als vrijheid van meningsuiting. Toch is vrijheid van meningsuiting niet altijd een geldige reden om zomaar te filmen.

Er is namelijk ook zoiets als het portretrecht. Als er sprake is van het portretrecht, dan mag je niet zomaar een filmpje of foto publiceren als de betreffende persoon een redelijk belang tegen de publicatie heeft. Het is moeilijk om te zeggen wat nu precies een redelijk belang is. Dat is aan de rechter om te beslissen.

Rechtszaak commercieel belang

In juni 2007 werd een vrouw gefotografeerd terwijl zij aan het joggen was in strakke sportkleding. Dit deed zij in een openbaar park. De foto is door een bedrijf in een database gezet en verkocht aan de Consumentenbond en aan de Universiteit van Wageningen. De Consumentenbond heeft de foto paginagroot afgedrukt en in hun gids verwerkt (er werden zo’n 600.000 exemplaren gemaakt). De vrouw is niet om toestemming gevraagd, en was het hier ook niet mee eens. Ze dacht immers ik ben ongevraagd gefilmd en ik heb gewoon rechten!

Ze is een rechtszaak begonnen op basis van inbreuk op haar persoonlijke levenssfeer en haar portretrecht. Zij wou zelf het recht behouden om het portret voor commerciële doeleinden te gebruiken.
De rechter heeft echter gezegd dat de verkoper van de foto de rechten heeft op basis van informatievoorziening. Haar belang was ondergeschikt aan het belang van de verkoper. Tevens vond de rechter ook dat de inbreuk op haar rechten niet ernstig genoeg was om de foto te moeten verwijderen. Verder stelde de rechter ook dat zij geen bekende Nederlander is, en zij dus ook haar foto niet makkelijk commercieel zou kunnen exploiteren.
Het komt er dus op neer dat de vrouw gewoon pech had omdat zij geen bekende persoonlijkheid was. Ze moest maar leven met het feit dat haar foto gepubliceerd was.

Rechtszaak tegen GeenStijl en Dumpert

In februari van 2007 zijn twee meisjes in Amsterdam gefilmd. De meiden zaten in een portiek en hadden waarschijnlijk iets te veel gedronken. Ze hadden moeite met bewegen en praten, en er lag ook nog eens een plas braaksel tussen de meiden in. Een van de meiden had tegen de cameraman gezegd dat zij rechten studeert en voorzitter is van haar dispuut.
Het filmpje is in 2009 op de website van GeenStijl en Dumpert terecht gekomen, met grievende teksten. De bezoekers van de websites gingen maar al te graag mee met deze teksten.

Een van de meiden kreeg als gevolg van het filmpje te maken met depressieve klachten en een eetstoornis. Zij heeft hiervoor professionele hulp gezocht. Uiteindelijk heeft zij toch besloten om de websites aan te klagen en een schadevergoeding te eisen. Uiteindelijk werd de claim meer dan €100.000.
De rechtbank achtte bewezen dat het meisje psychische storingen had als gevolg van het filmpje. De websites probeerde te stellen dat er sprake was van ‘eigen schuld’, maar hier was de rechtbank het niet mee eens. Gezien de ernst van de schade die het meisje heeft opgelopen als gevolg van het filmpje, moest één van de websites een schadevergoeding betalen voor immateriële schade. Ook moest de website de kosten van de procedure betalen. Andere vergoedingen afgewezen door de rechter.

Lastige zaak prive

Het is dus moeilijk te zeggen wat wel en wat niet mag in het openbaar. Maar je moet je zeker afvragen wat je rechten zijn als je bent gefilmd. Het ligt allemaal aan de omstandigheden en de gevolgen. Wanneer je wordt gefilmd is het beste om de man hierop gelijk aan te spreken. Leg dit indien nodig ook vast door middel van het opnemen van het gesprek. Kom je erachter dat jouw beelden alsnog zijn gebruikt, en weet je niet goed wat je moet doen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Samen zullen wij kijken wat jouw mogelijkheden zijn, en of je inderdaad in jouw recht staat.